2016-07-10, 07:50 PM
To prawda i to jest ogólny problem ze starożytnymi tekstami. Nie wiesz też na 100%, czy tekst hebrajski, który czytał Hillel jest identyczny z tym, który czytasz ty. Albo czy tekst napisany przez oryginalnego autora był identyczny z tym czytanym przez Hillela 500 lat później. Tego się już dziś po prostu nie da dociec - nie mamy ani oryginałów, ani wersji czytanej przez Hillela, ani tekstu hebrajskiego źródłowego dla LXX, ani oryginalnej LXX, ani LXX którą czytał Filon, ani LXX którą czytał/słyszał autor listu do Hebrajczyków. Są tylko kopie młodsze od nich o setki lat - i rozbieżności w tych kopiach.
Właśnie dlatego pisałem, że dziś już nie jesteśmy w stanie stwierdzić, który z dwóch wariantów jest starszy. Chodziło mi o to, że nie należy zarzucać jednej ze stron złej woli, fałszowania i spisków, bo różne warianty tekstowe to normalne zjawisko przy przekazywaniu tekstu metodą ręcznego kopiowania przez setki lat.
Właśnie dlatego pisałem, że dziś już nie jesteśmy w stanie stwierdzić, który z dwóch wariantów jest starszy. Chodziło mi o to, że nie należy zarzucać jednej ze stron złej woli, fałszowania i spisków, bo różne warianty tekstowe to normalne zjawisko przy przekazywaniu tekstu metodą ręcznego kopiowania przez setki lat.