(2016-07-11, 10:45 AM)danielq napisał(a): Nie jest w nim wymienione imię Pawła, wg niektórych różni się stylem, ale może wynikać to z tego, że przy spisywaniu pomagał jakiś sekretarz. Czy to praca dyplomowa, czy utwór literacki to ich styl jest zależny od wielu czynników (np: promotor, nastrój, dostępne materiały, wiedza, relacje z innymi) i potrafi się dość mocno zmienić u tego samego autora. Więc to nie przesądza o sprawie.
Papirus Chester Beatty 2 (P46), datowany do 150 lat po śmierci apostoła, zawiera 8 listów Pawła, w tym List do Hebrajczyków.
Jak ktoś chce się uczepić to się i tak czepnie
Orygenes o tym liście powiedział, że tylko Bóg wie kto go napisał. Widać nie tylko on :-)
Przede wszystkim Paweł pisząc do Hebrajczyków użyłby swojej znajomości Biblii hebrajskiej, tymczasem tutaj autor cały czas jedzie Septuagintą.
Od Pawła do P46 to mniej-więcej jak od Mickiewicza do dziś. Czy byłoby coś dziwnego, gdyby ktoś dziś błędnie stwierdził, że anonimowy utwór napisał Mickiewicz? Kompletnie nic - codziennie na fejsbuku można obejrzeć fałszywe cytaty Piłsudskiego czy Bismarcka.
W starożytności, ze względu na gorszy dostęp do informacji, było jeszcze o wiele gorzej. Bez przerwy publikowano utwory nie tylko anonimowe, ale wręcz pod cudzymi nazwiskami - i zazwyczaj się przyjmowało wśród publiki. Przykłady można mnożyć:
- Galen musiał walczyć z traktatami medycznymi wydawanymi przez innych pod jego imieniem,
- Marcjalis narzekał, że korzystając z jego sławy publikuje się kiepskie wierszydła,
- List "Pawła" z 2 Tes 2:2,
- Pod imieniem Pawła opublikowano List do Laodycei, jedno z najbardziej oczywistych fałszerstw w dziejach, w które mimo to wierzono gdzieniegdzie jeszcze w średniowieczu,
- Spośród 16 dawniej uznawanych listów Ignacego z Antiochii, Ignacy napisał tylko 7.
Tak więc skoro już za życia autorów nie było pewne kto co napisał, a co nie, to jak oczekiwać, że manuskrypt napisany 150 lat później trafnie odgadnie autorstwo anonimowego utworu?
@Eliahu
Jest mnóstwo przypadkowych różnic. Nawet długości życia patriarchów w Księdze Rodzaju mogą być różne w zależności od wariantu. Po prostu nie zapamiętujesz większości przypadkowych różnic, bo są przypadkowe i cię nie interesują.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_potwierdzenia